ΝΟΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ

Βρίσκεται στο Κ. και Δ. τμήμα του νησιού και συνορεύει με τους νομούς Χανίων (Δ) και Ηρακλείου (Α), ενώ Β βρέχεται από το Κρητικό Πέλαγος και Ν από το Λιβυκό. Έχει έκταση 1.496 τ.χλμ. και πληθ. 70.095 κατ.

Το έδαφος του νομού είναι κατε­ξοχήν ορεινό και ημιορεινό (67% και 17% αντίστοιχα). Ο κυριότερος ορεινός όγκος είναι η Ίδη, με ψηλότερη κορυφή τον Τίμιο Σταυρό (2.456 μ.). Άλλα βουνά: Κέδρος (1.777 μ.), Σιδέρωτας (1.136 μ.) και Κουλούκωνας (1.083 μ.). Απ' τους μικρούς ποταμούς, που διαρρέουν το νομό, ξεχωρίζουν οι Μουρβέλας, Πετρές και Μυλοπόταμος, οι οττοίοι χύνονται στο Κρητικό Πέλαγος και οι Ακουμιανός και Κουρταλιώτης που εκβάλλουν στο Λιβυκό Πέλαγος. Στα Β. παράλια σχηματίζονται τα μικρά ακρωτήρια Μαλέτσι, Λιανός, Κάβας, Χοντρός, Κάβος και Κορακιάς και προς τα Ν η Μέλισσα, το Κακό και το Μουρί, καθώς επίσης και ο κόλπος της Μεσαράς. Το κλίμα είναι μεσογειακό με ήπιους χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια. Οι βροχοπτώσεις είναι περιορισμένες.

Η οικονομική ζωή των κατοίκων του νομού στηρίζεται κατεξοχήν στην αγροτική εκμετάλλευση (ελιές, αμπέλια, πατάτες, οπωρολαχανικά κ.ά.), στην κτηνοτροφία (γιδοπρόβατα, βοοειδή, κουνέλια), στη μελισσοκομία και λίγο στη βιομηχανία, βιοτεχνία (ελαιουργία, σαπωνοποιία, επεξεργασία δερμάτων κ.ά.).

Πρωτεύουσα του νομού είναι το Ρέθυμνο.

Ρέθυμνο. Πόλη και πρωτεύουσα της επ. και του ν. Ρεθύμνης. Βρίσκεται στο Β. τμήμα της Κρήτης, Δ του Ηρακλείου (86 χλμ.) και ΝΑ των Χανίων (60 χλμ.). Έχει υψόμ. 10 μ., έκταση 27 τ. χλμ. και πληθ. 23.420 κατ. (2001). Αποτελείται από 11 οικισμούς (Ρ., Αγία Ειρήνη, Άγιος Μάρκος, Ανώγεια, Γάλλος, Γιαννούδι, Καστελλάκια, Ξηρό Χωριό, Τρία Μοναστήρια, Μεγάλο Μετόχι, Μικρό Μετόχι). Αποτελεί αξιόλογο συγκοινωνιακό κόμβο και σημαντικό εμπορικό, οικονομικό και πνευματικό (είναι έδρα πανεπιστημιακής σχολής) κέντρο. Η οικονομική ζωή των κατοίκων της περιοχής στηρίζεται κυρίως στο εμπόριο και τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων, τη βιομηχανία (λειτουργούν μονάδες ελαιουργίας, οινοποιίας, επεξεργασίας σταφίδων) και τον τουρισμό. Σπουδαιότερα αξιοθέατα: Βενετσιάνικο Φρούριο Φορτέντζα (16ος αι.), το Αρχαιολογικό Μουσείο, οι ναοί του Αγίου Φραγκίσκου (βενετσιάνικα), των Εισοδίων, Αγίας Βαρβάρας, Αγίου Αντωνίου, τα τζαμιά Νερατζά, Μεγάλης Πόρτας, Μασταμπά κ.ά.

Η σημερινή πόλη βρίσκεται στο χώρο της αρ­χαίας μινωικής πόλης Ριθυμνίας ή Ρίθυμνας. Άκμασε κατά τον 4ο π.Χ. αι. και, κυρίως, κατά την περίοδο της ενετοκρατίας. Δέχθηκε επιθέσεις του Βαρβαρόσα (1538) και των Αλγερινών πειρατών (1562, 1567, 1571). Το 1648 καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας έγιναν πολλές εξεγέρσεις, αλλά οι Τούρκοι αποχώρησαν απ' την πόλη το 1898, η οποία ενσωματώθηκε στην Ελλάδα το 1913.